Gezonde materialen

Onderbouwing

Gezonde materialen worden gedefinieerd als 'materialen zonder toxische stoffen of waarbij het aandeel toxische stoffen schadelijke grenswaarden niet overschrijdt'. Daarbij wordt toxiciteit gedefinieerd als 'de mate waarin een stof of een bepaalde omgeving schadelijk kan zijn voor een organisme, inclusief mensen, dieren en planten'. Er wordt onderscheid gemaakt tussen humane en ecologische toxiciteit.

Het belangrijkste verschil is de schaal van de impact: humane toxiciteit is schadelijk voor mensen, ecologische toxiciteit voor het milieu. Deze 2 vormen van toxiciteit zijn echter vaak verweven en beïnvloeden elkaar. Om vast te stellen of een product toxische stoffen bevat, is inzicht in de chemische samenstelling van producten nodig. 

De MKI beschouwt de totale milieu-impact, waaronder ook milieueffecten, als gevolg van toxiciteit. De MKI stelt echter geen eis of grenswaarde aan de mate van toxiciteit in materialen en stoffen. 

Er zijn verschillende methoden voor het bepalen van de toxiciteit van producten. Een veelgebruikte is de ‘C2C Banned list of Chemicals’, een lijst van chemicaliën die verboden zijn voor gebruik in Cradle to Cradle Certified CM-producten met bestandsdelen van meer 1000 ppm.

Ook kunnen werknemers in aanraking komen met verontreinigde grond en zo blootgesteld worden aan gevaarlijke stoffen. Uit een quickscan van het RIVM  blijkt dat er weinig bekend is over de aard en omvang van gezondheidsschade bij het werken met grond waarin dergelijke hergebruikte materialen aanwezig zijn.

Materialen met daarin verontreinigingen zijn onder andere:

• Asfaltkorrels
• AVI-bodemas en -slakken (restproducten van afvalverbrandingsinstallaties)
• Baggerspecie
• Mengkorrels (van beton en puin)
• Breker- en zeefzand (restproducten als puin wordt vergruisd)
• Licht verontreinigde grond
• E-vliegas (restproduct van poederkool gestookte elektriciteitscentrales).

Toelichting

1. In HNN kiezen we niet voor het uitsluiten van specifieke materialen omdat er geen sluitende lijsten zijn van ‘verboden’ materialen. Wel bestaan er verschillende lijsten die toxische stoffen beschrijven voor mens en milieu: Restricted substances C2C, REACH, RoHS, SVHC, EPA-Toxics.
2. Met HNN creëren we inzicht in het aantal gecertificeerd ‘gezonde’ producten, op basis van certificatie. Die certificaten zijn beschikbaar voor zowel humane als ecologische toxiciteit, zoals de Material Health Certificate (op basis van Cradle2Cradle), Natureplus,  ECOLOGO en M1-certificering (Fins) en het REACH-certificaat.
3. Mogelijk verontreinigde materialen (zie onderbouwing) worden voorzien van een milieutechnische rapportage, waarmee tevens inzicht in schadelijke stoffen wordt gegeven.

Tot slot: de mate waarin gezonde materialen worden toegepast, is nog lastig eenduidig uit te drukken. Het onderwerp is volop in ontwikkeling. Voor volgende versies van HNN hopen we hier met nieuwe inzichten een betere methode voor te kunnen presenteren .