Aanpasbaarheid functie
De aanpasbaarheid bepaalt de mogelijkheid tot verandering van de functie van een project. Een aanpasbaar ontwerp biedt ruimte aan andere invullingen van functie dan initieel het idee was. Zo wordt vroegtijdige sloop vermeden wanneer de gewenste functie verandert.
Dit heeft zeer diverse uitwerkingen gezien van de diverse functies die de categorieën hebben. Een voorbeeld: het reserveren van ruimte voor een extra rijbaan. Platform CB’23 stelt dat ‘aanpasbaarheid op het niveau van indelen, afstoten, uitbreiden en functieverandering gewenst kan zijn’.
Streef naar meer mogelijkheid tot aanpassing van de originele functie
Begrip
Niet van toepassing
Onderbouwing
Aanpasbaarheid van de functie is een abstract begrip (strategische ontwerpbesluiten op basis van toekomstscenario’s spelen een rol), maar de uitwerking is echter concreet. Zoals het vergroten van capaciteit, bijvoorbeeld voor de doorstroming van verkeer. Hierdoor kunnen namelijk materialen behouden worden bij verandering van functie, waarmee veel milieu-impact door vroegtijdige uitgebruikname en vervanging door nieuwbouw uitgespaard kan worden.
Flexibel bouwen wordt door Platform CB’23 beschreven als ‘de mate waarin het project aanpassingen aan de eisen en wensen van de gebruikers mogelijk maakt’. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in procesflexibiliteit en gebruiksflexibiliteit. Daarbij gaat het om keuzevrijheid voor de eerste gebruiker voor/tijdens de uitvoering en tijdens het gebruik.
Toelichting
Voor toepassing van dit onderwerp maken we de volgende keuzes en kanttekeningen:
- De Platform CB'23 leidraad Toekomstbestendig Hergebruik specificeert een aantal mogelijke 'projectlagen' voor infrastructuurwerken, met een eigen functie en een eigen levensduur.
- Doordat aanpasbaarheid met name kwalitatief te beoordelen is, kan geen normstelling of kwantitatief inzicht gegeven worden en zal dit onderwerp daarom op kwalitatief inzicht focussen.
- Voor bruggen gelden herleidbare principes (IFD); dergelijke principes vergroten aanpasbaarheid door standaardisatie.
- Voor tunnels is de ruimte voor aanpasbaarheid zeer beperkt, omdat het in-situ werken betreft. Daarom geldt voor tunnels dat er met deze indicator enkel meer begrip kan worden bereikt.
Vragenlijst projectevaluatie
Aanpasbaarheid functie
Vraag 1
Welke flexibiliteitsmaatregelen gelden per projectlaag van het object?
Verificatiemethode
Eigen analyse, op basis van Leidraad toekomstig hergebruik Platform CB’23, 5.3.1. Flexibiliteit
Vraag 2
Is ruimte voor uitbreiding binnen de huidige functie gereserveerd? Zo ja, op welke manier(en)?
Vraag 3
Is er rekening gehouden met andere functies van het gebied in de toekomst? Zo ja, op welke manier(en)?
Vraag 4
Is er sprake van standaardisatie van (onderdelen) het project? Zo ja, volgens welke standaard(en)?