Gezonde materialen
In een circulaire economie worden grondstoffen oneindig ingezet. Om te borgen dat materialen en stoffen veilig gerecycled en hergebruikt kunnen worden, is de mate van gezonde materialen van belang. Dit zijn materialen die aantoonbaar geen toxische stoffen bevatten.
Ontwerp en bouw met zo'n groot mogelijk aandeel gezonde materialen
Begrip
Aantal producten met certificaten op basis van diverse methoden
Aantal producten
Onderbouwing
Gezonde materialen worden gedefinieerd als 'materialen zonder toxische stoffen of waarbij het aandeel toxische stoffen schadelijke grenswaarden niet overschrijdt'. Daarbij wordt toxiciteit gedefinieerd als 'de mate waarin een stof of een bepaalde omgeving schadelijk kan zijn voor mensen, dieren en planten'.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen humane en ecologische toxiciteit:
- Humane toxiciteit is het vermogen van een stof of product om schadelijk te zijn voor de gezondheid van mensen. De mate van humane toxiciteit is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de dosis, de duur van de blootstelling, de wijze van blootstelling en de individuele gevoeligheid.
- Ecologische toxiciteit is het vermogen van een stof of product om schade toe te brengen aan het milieu. Ook ecologische toxiciteit hangt af van verschillende factoren. Denk aan de afbreekbaarheid van de stof, de mate van verspreiding in het milieu, de effecten op verschillende organismen en de ecologische impact op de lange termijn.
Beiden vormen van toxiciteit zijn vaak verweven en beïnvloeden elkaar daardoor. Om vast te stellen of een product toxische stoffen bevat, is inzicht vereist in de chemische samenstelling. Er zijn verschillende productpaspoorten die deze informatie geven, zoals de Product Circularity Data Sheet (PCDS), Material Safety Data Sheets (MSDS), LCA’s en EPD’s.
Toelichting
- De mate waarin gezonde materialen worden toegepast, is nog lastig eenduidig uit te drukken. Maar het onderwerp is volop in ontwikkeling. Met HNN hebben wij als doel in het vervolg een passende praktische rekenmethodiek op te nemen.
- Met het ontbreken van een geschikte rekenmethodiek, creëren we inzicht op basis van certificaten voor humane en ecologische toxiciteit, zoals de Material Health Certificate (op basis van Cradle2Cradle), Natureplus, Declare-certificering, ECOLOGO en de M1-certificering (Fins).
- Verschillende lijsten beschrijven toxische stoffen voor mens en milieu op grondstofniveau: Restricted Substances C2C, Living Building Challenge’s Red, REACH, LEVELs, RoHS, SVHC, EPA-toxics. Omdat geen van deze lijsten compleet is, kiezen wij binnen HNN niet voor het uitsluiten van specifieke materialen of grondstoffen op basis van deze lijsten.
- Er zijn nationale en internationale keurmerken voor VOS-emissievrije producten, zoals Indoor Air Comfort Gold/Eurofins (Europees), AgBB-schema (Duits) en Greenguard-certificering (VS). In de projectevaluatie halen wij hierover inzichten op.
- Er zijn 3 beoordelings- en certificeringssystemen die betrekking hebben op de gezondheid en duurzaamheid van gebouwen: HEA02 (BREEAM), A01 (WELL) en Gezonde Woning Keur. Deze zijn met name gericht op de binnenmilieukwaliteit en het bevorderen van een gezonde leefomgeving. Omdat deze breder gaan dan de toxiciteit van materialen, nemen we deze niet mee in HNN.
Downloads
Circulair buildings: verkenning schone en smet(te)loze materiaalstromen
Download bestand
Vragenlijst projectevaluatie
Gezonde materialen
Vraag 1
Van hoeveel producten in het gebouw zijn de chemische stoffen tot 1000 ppm (0,1%) in productsamenstellingen vermeld?
Geef de verificatiemethode: LCA, EPD, MSDS, PCDS, of ander
Vraag 2
Hoeveel producten hebben een gezondheidscertificaat voor zowel ecologische als humane toxiciteit? (uitvragen per S-laag)
Geef verificatiemethode: Material Health Certificate, Natureplus, Declare-, ECOLOGO, M1-certificering, of ander
Vraag 3
Hoeveel producten hebben een VOS-emissievrij keurmerk? (uitvragen per S-laag)
Geef verificatiemethode: Indoor Air Comfort Gold/Eurofins (Europees), AgBB-schema, Greenguard-certificering, of ander
Vraag 4
Voldoet de luchtkwaliteit aan een van onderstaande emissienormen?
- BREEAM HEA02 (o.a. kantoren)
- WELL A01 (o.a. kantoren & woningen)
- Gezonde Woning Keur (woningen)
- Niet van toepassing (op dit moment)
Vraag 5
Is toxiciteit op een andere manier onderdeel geweest van het ontwerp(proces)? Zo ja, hoe?